Mutlak taşinabilirlik ve doğruluk

Vorarlberger Illwerke – Avusturya

Leica Absolute Tracker AT960 yeryüzünün altındaki her zorlukla başa çıkıyor

Daha fazlasını öğrenmek ister misiniz?

2014 yılının Mayıs ayında Vorarlberger Illwerke AG, 360 megavat ile şirketin ikinci büyük pompajlı hidroelektrik santral inşaatı olan Obervermuntwerk II projesine başladı. Bu büyük ölçekli projenin sahası iki depolama rezervuarı olan Silvretta ve Vermuntsee‘nin arasında, iç Montafon bölgesinde 1700 metre rakımda yer alan Vorarlberg‘in Silvretta sıradağlarında idi.

1943 yılında inşa edilmiş olan Obervermuntwerk elektrik santraline paralel olarak bu yeni elektrik santrali, daha da verimli enerji üretimine olanak sağlıyor. Ayrıca ek  su kaynaklarına ihtiyaç duymadan enerjinin optimal verimlilikte geçici olarak depolanabilmesi için daha fazla kapasite barındırıyor. Yeni enerji santralinin 2018 yılında faaliyete geçmesi planlanıyor. Oberwemuntwerk II’nin inşası ise Vorarlberger Illwerke AG, Avrupa’da yenilenebilir enerjinin entegrasyonuna kayda değer bir katkıda bulunmuş oldu.

Obervermuntwerk II, çoğunlukla kayaların patlatılmasıyla oluşturulmuş bir yeraltı oyuğunun içinde yer almakta; bu nedenle bu türdeki santrallere „mağara güç santrali“ adı verilir. Mağara 140 metre uzunluğunda, 33 metre genişliğinde ve 35 metre yüksekliğindedir. Burada, Fransis türbinleri, güç üniteleri, motor jeneratörleri, başlatma konvertörleri ve depolama pompaları dahil yatay olarak monte edilmiş iki ünite bulunur. Bu bileşenler arasında yıpranma ve aşınma olmadan ekonomik bir etkileşimi mümkün kılmak için bileşenler düzgün olarak birleştirilmeli, monte edilmeli ve doğru açılarla birbirlerine hizalandırılmalıdır.

Vorarlberger Illwerke‘nin karşılaştığı başlıca zorluklar yeraltı madenciliğinin zorlu koşullarının yüksek proje maliyetleri ve sıkışık programlarla bir araya gelmesi idi. Bu talepkar ölçümler için, hassas, sağlam ve tamamıyla taşınabilir bir ölçüm sistemi gerekliydi. 

Vorarlberger Illwerke AG zaten bir Leica Absolute Tracker AT901 cihazına sahipti. Cihaz, bir mağarada çalışmak için gerekli hassasiyeti sağlıyordu ancak bu son zorlukla başa çıkacak kadar dayanıklı veya taşınabilir değildi. Bu nedenle, Metroloji Bölüm Müdürü Ralf Laufer, bölümünün takım çantasına Leica T-Probe ve Leica T-Scan 5 ile kombine bir Leica Absolute Tracker AT960 eklemeyi tercih etti. „Bu sistem, yeraltı ölçümleri ve hizalandırmalarını mümkün kılıyor. Şu anda pazarda bulunan hiçbir ölçüm sistemi, mikrometre aralığında bir hassasiyette bu türde bir taşınabilirlik ve sağlamlık sunmuyor.“

Before the reinforcement of its housing is cemented, the turbine spiral is exactly aligned with the Leica T-Probe.
Şekil 1. Muhafazasının takviye betonu dökülmeden önce, türbinin spirali Leica T-Prob ile tam olarak hizalandı. 

Absolute Portability: The laser tracker and its equipment are perfect for applications in a cavern.
Şekil 2. Mutlak Taşınabilirlik: Lazer takip cihazı ve ekipmanları mağara uygulamaları için mükemmel bir çözüm.

Yüksek nem, havadaki toz, titreşimler ve kısmen azalan görüş AT960 çevresinde inşa edilen bir ölçüm sistemi için bir sorun oluşturmuyor. „IP54 sertifikası sayesinde, sistem oldukça güvenilir. Entegre meteoroloji istasyonu sayesinde, çevresel değişikliklerin etkisi telafi edilerek stabil ölçüm sonuçları elde edilebiliyor. Dahası, örneğin spirallerin birbirleriyle dikey olarak hizalanması ve yukarı akış bağlantıları için, takip cihazının terazi işlevi de bizim için olmazsa olmazdır.“

Mağaranın içine baktığınızda, dar çalışma alanı koşulları, zorlu zemin ve ölçümü yapılan nesneye ulaşma güçlüğünün kaçınılmaz olduğu aşikardır ancak bütün bu endişeler karşısında Ralf Laufer oldukça rahat: „Leica Absolute Takip cihazı bu zorluklara taşınabilirliği ve sağlamlığının yanı sıra Wi-Fi işlevi ve ekonomik olan batarya ile çalışması sayesinde direnç gösteriyor. Burada Hexagon, zorlu bir ortamda yüksek teknolojii uygulamanın mümkün olduğunu kanıtlıyor.“

Yeni enerji santralinin inşaatının yanında ekip ayrıca  Illwerke VKM‘nin mevcut enerji santrallerinin bakımına metrolojik destek sağlamakla da sorumlu. En iyi şekilde çalışmalarını sağlamak için santrallerin düzenli olarak kontrol edilmesi şarttır. „Türbinlerimizin çarklarını tarayarak yıpranma ve aşınmaları tespit edebiliyor, nedenlerini bulup sorunu çözebiliyoruz.“
“Bu sistem, yeraltı ölçümü ve hizalandırmasını mümkün kılıyor.”
Ralf Laufer
Metroloji Bölüm Müdürü
Vorarlberger Illwerke AG
Bu denetim Leica T-Scan ile yapıldı. Kesin ve hassas  tarama sonuçları kanatlardaki aşınma ve stresi gösteriyor.  „Santrallerin genel revizyonu bakım kadar önemlidir. Enerji santrallerimizin verimliliğini artırma konusunda teknik gelişmeler yapmak kadar hevesliyiz. Leica Absolute Tracker AT960‘ın taşınabilirliği sayesinde, santrali kapatmadan kurulu bileşenler ile birçok ölçümü sürdürebiliyoruz.“

Leica T-Scan 5 ve Leica T-Probe‘lu Leica Absolute Tracker AT960 cihazının yanı sıra Vorarlberger Illwerke AG ayrıca Entegre Tarayıcılı bir Absolute Arm cihazına da sahip. Bu, Pelton çarklarının kovalarının birleştiği noktaları taramak gibi daha küçük hacimli ölçümlerde ve erişilmesi zor alanlarda kullanılıyor.

Ralf Laufer bir Hexagon sisteminin yeniden tercih edilmesi için başka bir gerekçe daha sunuyor: „Ben ve ekibim bir tedarikçiden tamamlayıcı sistemler elde etme olasılığını takdir ediyoruz. Satış müdürü ile iyi bir iletişim içerisindeyiz. Her zaman bize kapsamlı tavsiyeler veriyor, ölçüm ihtiyaçlarımız için çözümler bulmamıza yardımcı oluyor. Hepsinden öte, satıştan sonra bile bize her zaman destek veriyor.“

The Hexagon sales manager advises the measurement team at Vorarlberger Illwerke AG regarding special challenges.
Şekil 3. Hexagon satış müdürü, belli zorluklarla ilgili olarak Vorarlberger Illwerke AG’deki ölçüm ekibine tavsiyelerde bulunuyor.

Cross section of the power plant cavern. Source: Vorarlberger Illwerke AG
Şekil 4. Enerji santrali mağarasının kesiti. Kaynak: Vorarlberger Illwerke AG.